ใครกำลังโดนแซง? สรุปเศรษฐกิจไทย-เวียด ในแต่ละมุมมอง

โครงสร้างประชากร

ไทย

ไทยกำลังเผชิญปัญหา ระเบิดเวลา ‘เด็กเกิดน้อย-สังคมสูงวัย’

ในตอนนี้เรามีสัดส่วนผู้สูงวัย 28% ต่อประชากร

และยังเผชิญปัญหาอัตราการเกิดต่ำ

คนรุ่นใหม่ไม่อยากมีลูก

ไทยจึงเสี่ยงปัญหาขาดแคลนแรงงานในอนาคต

และวัยทำงานที่ลดลง ทำให้รัฐขาดรายได้

แต่ค่าใช้จ่ายเพิ่มจากการดูแลผู้สูงวัย

เวียดนาม

โครงสร้างสังคมของเวียดนามคือประชากรเยอะ อายุน้อย

จำนวนประชากร 97 ล้านคน เยอะอันดับ 3 ในอาเซียน

แต่อายุเฉลี่ยของประชากรเวียดนามอยู่ที่ 31 ปีเท่านั้น

และมีประชากรเกิดใหม่เพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 1 ต่อปี

ทำให้เวียดนามมีกำลังแรงงานมาก ค่าแรงถูก

และประชาชนครึ่งหนึ่งกำลังขยับขึ้นมาเป็นชนชั้นกลาง

————–

ที่ตั้งและการกระจายหัวเมือง

ไทย

ที่ตั้งดี แต่โตกระจุกในเมืองหลวง

ไทยมีภัยพิบัติน้อย อยู่ห่างจากแนวแผ่นดินไหว

และยังมีต้นทุนทรัพยากรธรรมชาติที่ดีอีกด้วย

ที่ตั้งของไทยยังอยู่ในจุดที่เชื่อมต่อประเทศเพื่อนบ้านได้ทั้งทางบก และเป็นทางเชื่อมผ่านคมนาคมทางน้ำของโลกด้วย

แต่จุดที่น่าเป็นห่วงก็คือ ไทยกระจายเศรษฐกิจได้ไม่ดีนัก

โดยเศรษฐกิจเมืองหลวงหรือกรุงเทพฯ

คิดเป็น 33% ของ GDP ทั้งประเทศ

เวียดนาม

ที่ตั้งดี วางแผนกระจายหัวเมือง

เวียดนามใช้ยุทธศาสตร์แบบไตรนคร

หรือปักจุด 3 ศูนย์เศรษฐกิจ ตั้งแต่เหนือ-กลาง-ใต้

เพื่อพยายามกระจายความเจริญทั่วประเทศ

ข้อได้เปรียบของเวียดนามก็คือ

อยู่ติดกับจีน ง่ายต่อการค้าขายชายแเดน และการขนส่งทางบก

ทำให้จีนปูทางสร้าง ‘แผนสร้างทางรถไฟความเร็วสูง’ เพื่อเชื่อมต่อกับเวียดนาม

————–

ธุรกิจและเทคโนโลยี

ไทย

ยังอยู่กับไทยแลนด์ 4.0

ในปีที่ผ่านมา

ไทยมีธุรกิจเกิดใหม่ 6 หมื่นราย

ส่วนใหญ่เป็นธุรกิจก่อสร้าง

ส่วนภาคอุตสาหกรรม

ไทยยังขาดนวัตกรรมของตัวเอง

ทำให้ภาคอิเล็กทรอนิกส์ยังเติบโตน้อย

เพราะขาดการเน้นพัฒนาฝีมือแรงงาน

และการใช้จ่ายเพื่อวิจัยและพัฒนา (R&D) ต่อ GDP มีเพียง 0.5% ในแต่ละปี

เวียดนาม

ที่เวียดนาม มีบริษัทเปิดใหม่ถึง 134,900 แห่ง

ด้วยเงินทุนจดทะเบียนกว่า ราว 2.91 ล้านล้านบาท

ส่วนในต้นปี 2021 ที่ผ่านมา เพียง 2 เดือนแรก

เวียดนามมีบริษัทจัดตั้งใหม่ถึง 18,000 แห่ง

นอกจากนี้ ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา

เวียดนามยังผลักดันการผลิตอิเล็กทรอนิกส์

จนเป็นประโยชน์ต่อภาคอุตสาหกรรม

และมีความสามารถในการเป็นฐานผลิตที่ดี

เป็นคู่แข่งกับไทยได้

หากเทียบในช่วงเวลาเดียวกัน

ไทยกลับขาดการพัฒนาภาคอุตสาหกรรม

และยังมีอุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วนยานยนต์กับเครื่องจักรเป็นหลัก

ทั้งสองปัจจัยนี้สอดคล้องกับการที่เวียดนามเกิด

Startup และ e-Commerce มากมาย

รวมถึงมี Unicorn Startup นำหน้าไทยอีกด้วย

————–

การส่งออก และการลงทุน

ไทย

ไทยมีการส่งออกหลักเป็นยานยนต์ และเครื่องจักร ชะลอตัวส่วนการส่งออกข้าว

ส่วนการส่งออกข้าว

ไทยส่งออกข้าวได้ 5.72 ล้านตัน เป็นเลขที่ต่ำที่สุดในรอบ 20 ปี 

ส่วนเวียดนามส่งออกได้ 5.96 ล้านตัน

ทำให้ไทยต้องเสียแชมป์อันดับสองส่งออกข้าวให้เวียดนาม ตามที่มีการคาดการณ์กันไว้

ในขณะที่ 10 ปีที่ผ่านมา

เงินลงทุนจากต่างประเทศ FDI

เฉลี่ยปีละ 3,600 ล้านดอลลาร์ (0.9% ของ GDP)

เวียดนาม

ข้อมูลปี 2563 จากกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ ระบุว่าการส่งออกของเวียดนามโต 7% เป็นเพราะอะไร?

อย่างแรกคือ เวียดนามมี ‘ข้อตกลงการค้าเสรี (FTA)’ มากกว่าไทยเกือบ 3 เท่า

มีค่าแรงถูก ทำให้จูงใจต่างชาติ ในการใช้เป็นฐานการผลิต

10 ปีที่ผ่านมา เวียดนามมีเงินลงทุนจากต่างประเทศ

เฉลี่ยถึงปีละ 15,000 ล้านดอลลาร์ (7.2% ของ GDP)

การส่งออกอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ของเวียดนามในเดือนมกราคม ปีนี้ 2564 เพิ่มขึ้นร้อยละ 50.5

————–

เศรษฐกิจ ‘ชนะ/ไม่ชนะ’

ไทย – เศรษฐกิจไทย ‘เราไม่ชนะ’

เศรษฐกิจไทยปี 63 ติดลบ 6.1% ต่ำสุดในรอบ 22 ปี (สภาพัฒน์)

ส่วนภาคท่องเที่ยวที่น่าจะฟื้นฟูเศรษฐกิจ

ให้กับประเทศได้บ้าง ก็ยังรอท่าทีโควิด-19 

และการฉีดวัคซีน เพราะรัฐยังใช้มาตรการ

กักตัวนักท่องเที่ยว 14 วัน

จำนวนนักท่องเที่ยวจึงยังมีแค่ราว ๆ 10,000 ราย

ส่วนการส่งออก แม้จะฟื้นตัวช้า ๆ 

แต่ก็เริ่มเป็นบวกมากขึ้นแล้วในหลาย ๆ อุตสาหกรรม

เวียดนาม – เสือตัวใหม่แห่งอาเซียน

คาดการณ์ว่าเศรษฐกิจจะขยายตัวร้อยละ 7.0 ในปี 64

ส่วนรัฐประหารเมียนมาร์ ต่างชาติจะย้ายทุนมามากขึ้น

แม้ว่าโดยรวมจากการจัดอันดับ

‘ความสามารถในการแข่งขัน’ ของเวียดนาม

จะยังได้คะแนน ‘น้อยกว่าไทย’

แต่ก็ถือได้ว่า เวียดนามเป็นคู่แข่งที่โดดเด่นและโตเร็ว 

อย่างที่ประมาทไม่ได้เลยทีเดียว

ที่มา:

– https://www.prachachat.net/economy/news-601939

– https://www.xinhuathai.com/inter/182129_20210302

– https://www.prachachat.net/finance/news-613697

– สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงฮานอย กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ – http://www.aseanthai.net/ewt_news.php?nid=11347&filename=index

– https://thestandard.co/3-reasons-thai-exports-recover-slowly-vietnam-overtaken/

– https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/ArticleAndResearch/Pages/FAQ178.aspx